DER
tSCHECHISCHE
KÜNSTLER
MAXIMILIÁN
PIRNER
(1854-1924)
|

Maximilián Pirner in seiner Atelier; Foto 1886
|

|
Max
Pirner: "Porträt von Katja", rund 1890,
Öl auf Holz, 36x35,5 cm
|
Max
Pirner: "Selbstporträt", nach 1890;
Öl auf Holz, 27x16
cm.
|
Der tschechische Künstler
Maximilián Pirner (auch Maxmilián Pirner, oder Max Pirner genannt) ist geboren in Schüttenhofen (Susice) in Böhmen am
13. Februar 1854 und gestorben in Prag am 2. April 1924.
Er war ein hervorragender Figuren- und Bildnismaler und Illustrator. Er
hat auch Entwürfe für Glasfenster, Diplome, Medaillen, usw gemacht. Er
war ein Schüler von M. Trenkwald, seit 1887 Lehrer (1896 Prof.) an der
Prager Akademie (Akademie výtvarných umění
Praha).
Literatur. Thieme
/ Becker, "Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der
Antike bis zur Gegenwart", herausgegeben von Hans Vollmer.
Nachdruck aus 1999 der Originalausgaben Leipzig 1933 und 1934.
|
|

"Maxmilián Pirner (1854-1924)".
Ausstellung organisiert von den Prager National Galerie
im Agnes Kloster
in Prag in 1987.
Katalog 192 Seiten, 317 Abb.
|
DEUTSCHE
ZUSAMMENFASSUNG:
|
Das
Werk Maxmilian Pirners ist zum Teil als Privatangelegenheit entstanden
und zu Lebzeiten des Künstlers der breiteren Öffentlichkeit unzugänglich
geblieben.
Pirner gehört zu
jenen Malern, deren Bedeutung erst während der letzten Jahrzehnte, dank
dem Interesse für Symbolismus und Jugendstil, mehr ans Tageslicht vorrückte.
Daher ermöglicht erst die kritische Bearbeitung des Oeuvre-Katalogs
eine eingehendere Orientierung im Schaffen des Künstlers und stellt die
Grundvoraussetzung zu dessen entsprechender Eingliederung in den
breiteren Entwicklungskontext der tschechischen Kunst dar.
Pirner
studierte an der Prager Akademie der bildenden Künste (seit 1872) und
in Wien, wo er sich bis 1887 aufhielt und trotz gewisser Erfolge (der
Reichel-Preis für den Zyklus Dämon Liebe oder umfassende
Illustrationsaufträge) in Zurückgezogenheit, abseits des Geschehens
lebte. Auch nach seiner Berufung an die Prager Akademie (1887 als
Lehrer, seit 1896 Professor) tauchten Anzeichen einer schöpferischen
Krise auf, durch die sich seine allgemeine Lebensfrustration
ventilierte.
1887 Beendete er das Gemälde Finis, das im tschechischen Kontext als
ein Manifestobild der Fin de Sičcle-Haltung betrachtet werden kann -
doch in der Prager Öffentlichkeit fand es damals keinen Anklang.
Am Anfang der 90er Jahre hat sich der Maler von den umfangreichen
und gedanklich komplizierten Realisierungen zu intimer Auffassung und
offener Struktur des Werkes gewandt.
In dieser seiner künstlerisch
fruchtbarsten Periode fand sein Werk auch bei einem Flügel der seit
Ende der 80er Jahre antretenden Generation den größten Anklang.
In Mitte der 90er Jahre haben sich im Grunde alle Bestandteile
der Kunst Pirners entfaltet - samt der expressiven Ornamentalisierung
des Bildraumes, in der die Kunst der Jahrhundertwende vorweggenommen
wird.
Der
Fall Pirners schließt auch jenes Problem mit ein, inwiefern ein Künstler,
der ohne engeren Kontakt zum aktuellen Geschehen in europäischen
Metropolen steht und sich eher auf Literatur und Philosophie hineinlegt,
entsprechende künstlerische Mittel finden kann.
Für Pirner war die Verbindung der kritischen Reflexion mit
gesteigter Sensibilität bezeichnend.
Überall dort, wo sich diese
Bestandteile dynamisch miteinander verbanden, erlangte sein Schaffen an
Unkonventionalität.
|
 |
|
Max
Pirner: Nacktes
Mädchen, 1872;
Bleistift auf Papier, 25,5x11 cm
|
|
Max Pirner: "Mamma Naturae", rund 1895;
Pastell auf
Papier,
14,5x31,5 cm
|
Sein
Werk wurde einmal retrospektiv in den Zusammenhang des Akademismus, ein
andermal in die Nähe der modernistischen Bewegung eingegliedert. Die Bedeutung des Malers wurde in seiner Tätigkeit als
Professor gesucht, welcher der akademischen Kunstauffassung hohe Maßstäbe bot - und umgekehrt wurde er wegen seiner
Haltung des freiwilligen Outsiders für den Vorgänger der Modernisten
gehalten. Seine Haltung kann man jedoch als eine neoromantische
Stilisierung verstehen, die die Vermittlerrolle zwischen Akademismus und
der Bewegung der Moderate zukam. Der Neoromantismus wirkte als ein
ambivalentes Programm: er beinhaltete sowohl den idealistischen Glauben
in die Kraft der Tradition, des europäischem künstlerischen und
gedanklichen Vermächtnisses, als auch die aus dem Zerfall der Einheit
zwischen Künstler und bourgeoiser Gesellschaft resultierende Depression
und Skepsis. Die
Identifizierung mit der Vorstellung des vereinsamten Genies war dem
Wesen Pirners eigen (er gehörte zu der in den 70er Jahren antretenden
Individualistengeneration). Die
neoromantische Tradition mündete am Anfang des 20. Jahrhunderts bis in
ein gewisses ideologisches Cliché, doch sie wurde auch zur Quelle jener
Äußerungen, die parallel zum Expressionismus verliefen.
Pirner wurde zum Repräsentanten der akademisch aufgefassten "Sezession",
vor allem dann dank dem Ensemble von Arbeiten, die er in der Ausstellung
des von Künstlern seiner Generation gegründeten Vereins zeigte (1899).
lm Kontext der Bestrebungen der folgenden Künstlergeneration erschien
die Kunst Pirners als zu sehr ideenbeladen und literarisch vermittelt.
Doch Pirner repräsentierte im Rahmen seiner Generation - auch in
Betracht seiner Position an der Akademie - die symbolistische Richtung,
die in Prag von der Tradition der `Gedankenmalerei` ausging und den
akademischen Nazarenismus umwertete.
Die Ausstellung ist also bestrebt, Pirner und sein Werk als ein Beispiel
des Weges zur Kunst um die Jahrhundertwende, der sich auf einheimischen
Voraussetzungen gründet, und als Beispiel eines wichtigen Bestandteiles
im Ganzen dieser Kunst zu zeigen.
Deutsch von Markéta Theinhardtova; original von Roman Prahl
|
|

|
Maxmilian
Pirner: Umschlag für das dem Künstler gewidmete
Heft der
Zeitschrift "Ver Sacrum" 11, 1899, Nr. 10.
|
Pirner genoss ähnlich wie Vojtech Hynais auch im Ausland hohes Ansehen.
Beide waren Gründungsmitglieder der Wiener
Sezession und galten in Prag für kurze Zeit als Verfechter des
Jugendstils.
Pirners Komposition verbindet - in recht widersprüchlicher Weise - eine
Allegorie des von der Gegenwart bedrohten Ideals der Kunst mit
kalligraphischer Schrift, deren Rhythmus gleichsam lautmalerisch den
Klang der Worte widerspiegelt.
Literatur: "Freie Richtungen. Zeitschrift der Prager
Sezession und Moderne". Deutsche Ausgabe über das Zeitschrift
Volné Smery (1896-1910). Roman Prahl und Lenka Bydzovská. Übersetzung
Michaela Marek. Verlag Torst, Prag, 1993.
|
Fünf
der größten tschechischen Künstlern waren Schüler Maximilian Pirners:
|
Emil Holárek
(Launy [Laun] 26-01-1867 _ ebenda 26-02-1919).
Ab 1882 studierte er unter Professor Pirner.
Max
Švabinsky
(Kromeriz [Kremsier] 17-09-1873 _ Prag 10-02-1962).
Von 1891-1896 studierte er unter Professor Pirner.
Tavik Frantisek Šimon (Zeleznice [Eisenstadtel] 13-05-1877 _ Prag
19-12-1942)
Von 1894-1900 studierte er unter Professor Pirner.
Hugo Boettinger
(Pilzen 30-04-1880 _ Prag 09-12-1934)
Von 1899-1902 studierte er unter Professor Pirner.
Jakub Obrovský
(Bystrc u Brna 23-23-1882 _ Prag 31-03-1949)
Von 1901-1904 studierte er unter Professor Pirner.
|
Künstler die
studierten unter Professor Pirner:
|
von |
- |
bis |
m=Maler; z= Zeichner; g=Graphiker: i=Illustrator; res=Restaurator; lit=Autor; ped=Pädagoge;
b=Bildhauer; arch=Architekt |
1887 |
- |
1888 |
Županský Vladimír ,
* 24.9.1869 Rakovník - + 20.9.1928 Praha (g, m) |
? |
- |
1913 |
Bílek Alois ,
* 15.6.1887 Slapy bei Tabor - + 18.1.1961 Praha (m,
g) |
? |
- |
1896 |
Fischer
Julius , * 2.8.1869 Jeneč - + 28.12.1936 (m) |
? |
- |
1908 (T) 1912
(A) |
Kubín Jaroslav Kristián
,
* 17.2.1886 Praha - + 19.9.1937 Praha (m, i) |
? |
- |
? |
Materna Václav ,
* 6.9.1888 Praha - + 12.10.1941 Praha (m) |
? |
- |
1920 |
Myslivec František ,
* 30.12.1890 Brno (m, i, g) |
<1895 |
- |
<1895 |
Pollak Karlín Richard
, * 5.7.1867 Praha - + 1943 Birkenau (m) |
? |
- |
? |
Duchek Maxmilián ,
* 5.6.1881 Praha (m, res) |
? |
- |
? |
Lehotský Karol
M. , * 16.11.1879 Laliť v Bačce [Jugoslawien] -
+ 4.3.1929 Královo Pole u Brna [Česká republika] (m) |
? |
- |
? |
Piaskovský Konstantin též
Pjaskovskij, * 19.4.1893 Cherson [Russland] (m, g) |
? |
- |
? |
Mitrovský Milan ,
* 1.7.1875 Turčanský Sväty Martin [Slovensko]
+ 30.10.1943 Turčanský Sväty Martin [Slovensko] (m, lit) |
? |
- |
? |
Bakla Emanuel
,
* 11.8.1878 Praha - + 17.3.1943 Praha |
? |
- |
? |
Čejka Jan ,
* 30.6.1888 Jičín - + 7.1934 Jičín (m) |
? |
- |
? |
Lhota Josef ,
* 12.3.1895 Rakovník (m, i, g) |
? |
- |
? |
Bešta
Josef E. , * 23.4.1875 Plzeň - + 16.2.1903 Plzeň (m) |
? |
- |
? |
Jizerský
Karel Walter , * 8.10.1892 Benátky nad Jizerou (m) |
? |
- |
? |
Veselý Bedřich ,
* 2.2.1881 Slaný - + 1969 Praha (m, res) |
? |
- |
? |
Köhler Jano
,
* 9.2.1873 Brno - + 20.1.1941 Brno |
? |
- |
? |
Beneš
Josef , * 15.5.1879 Chvalín (m) |
? |
- |
? |
Mařák Otakar
,
* 5.1.1872 Ostřihom (Ungarn) - + 2.7.1939 Praha zpěv |
? |
- |
? |
Douba Josef
,
* 15.5.1866 Divišov - + 8.4.1928 Domažlice (m, i) |
? |
- |
? |
Svoboda Vladimír
,
* 29.11.1871 Soběslav - + 1955 (ped, m) |
? |
- |
? |
Dědina Jan ,
* 1.9.1870 Straky u Nymburka - + 14.1.1955 Tatobity u Turnova
(m, kreslení, i) |
? |
- |
? |
Šindler František ,
* 1888 Hranice na Moravě (m) |
? |
- |
1896 |
Hönich Jindřich (Henrich)
, * 5.10.1873 Dolní Hanychov u Liberce - + 1957
(m, g) |
? |
- |
1896 |
Honzík Jaroslav
,
* 5.9.1870 Plzeň - + 2.4.1954 Praha
(m, arch, ped) |
? |
- |
1898 |
Bárta Josef
,
* 14.6.1864 Praha - + 15.3.1919
(m, g, tvorba loutek, tvorba dekorací) |
? |
- |
1912 |
Rérych Jaroslav ,
* 11.7.1888 Vrutice Kropáčová - + 13.10.1965 Havlíčkův Brod
(m, b, g, p) |
? |
- |
1913 |
Pištělka Petr ,
* 14.7.1887 Švávenice - + 22.7.1963 Praha (m,g) |
? |
- |
1918 |
Trella František ,
* 10.10.1886 Praha (m, p) |
? |
- |
1919 |
Srp František ,
* 5.7.1895 Veleň u Prahy - + 25.11.1943 Bučovice (m) |
? |
- |
1922 |
Sejpka Josef ,
* 23.11.1885 Sušice - + 10.7.1952 Praha (m, g, Typograph) |
? |
- |
1925 |
Dobrev Dobri Ivanov ,
* 21.12.1898 Slivně [Bulgarien] - + 29.2.1973 Sofija [Bulg.]
(m) |
1873 |
- |
1889 |
Bartoněk Vojtěch ,
* 28.3.1859 Praha - + 25.8.1908 Praha (m) |
1882 |
- |
? |
Holárek
Emil
,
* 26.1.1867 Louny - + 26.2.1919 Louny (m, g, z) |
1883 |
- |
1888 |
Lepš František
,
* 30.8.1864 Nový Hrádek u Náchoda - + 25.9.1927 Praha (z) |
1887 |
- |
1889 |
Marold Luděk
,
* 7.8.1865 Praha - + 1.12.1898 Královské Vinohrady (Praha)
(m,il) |
1887 |
- |
1890 |
Bílek František ,
* 6.11.1872 Chýnov - + 13.10.1941 Chýnov
(z, arch, Töpfer, Buchbinder, b,
il, design, g, lit) |
1887 |
- |
1891 |
Hudeček Antonín ,
* 14.1.1872 Loucká u Ředhoště - + 11.8.1942 Častolovice nad
Orlicí
(m) |
1887 |
- |
1892 |
Truksa František ,
* 1869 Křinec (Česká republika) (m) |
1887 |
- |
1894 |
Jelinek
Josef
, * 3.12.1871 Čimelice u Mirovic - +
20.8.1945 Turnov
(m, b, g, ped, Puppenmacher) |
1887 |
- |
1892 |
Bosáček Josef ,
* 17.2.1857 Příbram - + 5.9.1934 Příbram (m) |
1888 |
- |
? |
Brousil Josef Antonín * 7.8.1871 Praha - + 27.9.1892 Praha
(m) |
1888 |
- |
1889 |
Bílek Jan ,
* 1867 Brno - + 23.11.1930 Praha (m, b) |
1888 |
- |
1893 |
Heson Jan ,
* 12.3.1869 Praha - + 29.4.1950 Kostelec nad Orlicí (m) |
1889 |
- |
1890 |
Panuška Jaroslav ,
* 3.3.1872 Hořovice - + 1.8.1958 Kochánov (m, il) |
1889 |
- |
1891 |
Gretsch Jan František ,
* 14.8.1866 Praha - + 28.6.1894 Praha (m) |
1889 |
- |
1892 |
Havlíček Milan
,
* 2.3.1873 Kolín (Kolín nad Labem) - + 2.12.1917 Mostar
[Bosna a Hercegovina]; im Kriegskrankenhaus in Mostar gestorben
(b) |
1889 |
- |
1897 |
Hofbauer Arnošt ,
* 26.4.1869 Praha - + 11.1.1944 Praha
malířství, pedagogika, kreslířství, malba dekorací |
1889 |
- |
1897 |
Homoláč Oldřich ,
* 20.1.1872 Nymburk - + 8.11.1957 Praha (m) |
1890 |
- |
1893 |
Kuba Ludvík ,
* 16.4.1863 Poděbrady - + 30.11.1956 Praha
malířství, pedagogika, literatura, hudba, etnografie |
1890 |
- |
1896 |
Šír Jan ,
* 12.7.1868 Nové Město na Moravě - + 28.2.1928 Pardubice
(m) |
1891 |
- |
? |
Lev Jan ,
* 19.2.1874 Kladno - + 24.2.1935 Jilemnice (m) |
1891 |
- |
1896 |
Švabinsky Max
,
* 17.9.1873 Kroměříž - + 10.2.1962 Praha
(m, g, ped, z) |
1893 |
- |
1897 |
Merc František ,
* 14.1.1877 Rynholc (m, res) |
1894 |
- |
1900 |
Šimon Tavik František
,
* 13.5.1877 Železnice u Jičína - + 19.12.1942 Praha
(m, g, z, ped, il, lit) |
1894 |
- |
1901 |
Lauda
Richard , * 3.1.1873 Jistebnice u Tábora - + 24.7.1929 Tábor
(m, g) |
1894 |
- |
1901 |
Rieber Alois
, * 16.1.1876 Bečov u Karlových varů (b, ped) |
1895 |
- |
1903 |
Michl
Ferdinand , * 6.12.1877 Prag - + 1951 Wien (m, g) |
1896 |
- |
1901 |
Růžička Antonín
, * 6.9.1875 Praha - + 26.2.1916 Wegscheid (Österreich) (m,
ped) |
1897 |
- |
1900 |
Masaryk Herbert
, * 1.5.1880 Wien - + 15.3.1915 Praha (m) |
1897 |
- |
1900 |
Augusta Jaroslav ,
* 4.9.1878 Humpolec - + 28.2.1970 Bánská Štiavnica
[Slovensko] (m, ped) |
1897 |
- |
1903 |
Prokop Ferdinand , * 20.6.1880 Praha (m) |
1897 |
- |
1903 |
Cihelka Oldřich ,
* 29.1.1881 Praha - + 11.6.1948 Praha (m, z, il) |
1898 |
- |
1903 |
Christian František
, * 3.10.1880 Kroměříž (m, lit) |
1899 |
- |
1900 |
Průcha Bohdan
, * 17.3.1880 Kocelovice u Blatné (m) |
1899 |
- |
1902 |
Boettinger
Hugo
, * 30.4.1880 Plzeň - + 9.12.1934 Praha (m, g, Karikaturenzeichner) |
1899 |
- |
1904 |
Kašpar
Adolf , * 27.12.1877 Bludov u Moravského Šumperka - +
29.6.1934 Železná Ruda na Šumavě (m, il) |
1899 |
- |
1906 |
Skála Vít
, * 18.1.1883 Praha - + 28.7.1967 Terezín (m., Regisseur,
Puppenmacher) |
1900 |
- |
1904 |
Vejrych Rudolf též Weyrich,
* 18.1.1882 Podmokly nad Labem - + 18.2.1939 Praha
(m, il, g) |
1900 |
- |
1904 |
Matějka Josef * 18.2.1881 Chlum u Blovic + 12.5.1953 Blovice
malířství , |
1901 |
- |
1902 |
Aupitz Bohumil ,
* 10.11.1881 Kroměříž (m) |
1901 |
- |
1906 |
Švagerka Miroslav ,
* 30.5.1883 Kukleny - + 1969 (m) |
1901 |
- |
1909 |
Francl František
, * 4.5.1884 Kutná Hora (m) |
1901 |
- |
1904 |
Obrovský Jakub
, * 23.12.1882 Bystrc u Brna - + 31.3.1949 Praha (m, b, ped) |
1902 |
- |
1905 |
Justitz
Alfred , * 19.7.1879 Nová Cerekve u Pelhřimova [Česká
republika]
+ 9.2.1934 Bratislava [Slovensko] (m) |
1902 |
- |
1907 |
Menčík Břetislav
, * 17.5.1883 Zadní Třebáň (m) |
1902 |
- |
1907 |
Nechleba Vratislav
, * 17.6.1885 Praha - + 26.7.1965 Praha (m) |
1903 |
- |
1906 |
Brunner Vratislav
Hugo , * 15.10.1886 Praha - + 13.7.1928 Lomnice u Jílového
(m, z, il, g, Typograph, Karikaturenzeichner) |
1904 |
- |
1908 |
Hässler Julius O.
, * 29.3.1886 Praha (m, g, ped) |
1905 |
- |
1908 |
Šourek Bohumil
, * 3.3.1877 Zásada (m) |
1905 |
- |
1909 |
Gärtner
Adolf , * 7.10.1889 Praha - + 8.11.1937 Praha (m) |
1906 |
- |
1907 |
Aupitz Bohumil ,
* 10.11.1881 Kroměříž (m) |
1906 |
- |
1908 |
Konůpek Jan ,
* 10.10.1883 Mladá Boleslav - + 15.3.1953 Praha (m, il, g) |
1906 |
- |
1911 |
Šedivý
Josef Jan , * 14.5.1887 Kutná Hora (m, res) |
1907 |
- |
1908 |
Michálek Jan st. ,
* 1.12.1876 Kutná Hora (m, z) |
1908 |
- |
1913 |
Procházka František Xaver
, * 14.10.1887 Příbram - + 24.12.1950 Praha (m, il) |
1908 |
- |
1913 |
Heim Jaroslav
, * 30.4.1889 Praha (m, g, ped) |
1909 |
- |
1914 |
Novotný Vojtěch
, * 30.6.1890 Chodovice (m, ped) |
1909 |
- |
1914 |
Bartoš Břetislav
, * 7.5.1893 Frenštát pod Radhoštěm - + 26.6.1926 Mokropsy u
Prahy
(m, g) |
1910 |
- |
1911 |
Strnad Josef ,
* 28.2.1889 Praha - + 24.3.1952 Praha (m) |
1910 |
- |
1913 |
Pašek Jan ,
* 8.4.1891 Libeň u Jílového (m) |
1910 |
- |
1915 |
Matoušek Otto (Ota) ,
* 3.12.1890 Plzeň - + 3.3.1977 České Budějovice
(m, g, il) |
1910 |
- |
1916 |
Hála Jan ,
* 19.1.1890 Blatná - + 16.5.1959 Važec [Slovensko] (m, il, g, lit) |
1910 |
- |
1919 |
Košábek Bohumil
, * 18.4.1891 Kořenec u Boskovic (m) |
1912 |
- |
1914 |
Lubojacký
Josef , * 17.9.1890 Velké Bílovice u Podivína (Dekormaler) |
1913 |
- |
1917 |
Polkoráb Štefan
, * 2.9.1896 Cajla u Pezinku - + 14.10.1951
Bratislava [Slovensko]
(m) |
1913 |
- |
1918 |
Šmilauer František
, * 3.10.1892 Ústí nad Orlicí - + 9.10.1972 Ústí nad Orlicí
(m, b, g, ped) |
1913 |
- |
1919 |
Pelc Antonín ,
* 16.1.1895 Lišany u Rakovníka - + 24.3.1967 Praha
(m, il, g, ped, Karikaturenzeichner) |
1913 |
- |
1920 |
Ságner Augustin ,
* 13.12.1891 Kostelec nad Orlicí - + 26.5.1946 Praha (m) |
1915 |
- |
1921 |
Holan Karel ,
* 4.12.1893 Praha - + 24.10.1953 Praha (m, g) |
1915 |
- |
1922 |
Malý Jan
, * 2.6.1898 Praha - + 1954 (m, g) |
1916 |
- |
1920 |
Líbal František (Franta) ,
* 7.8.1896 Veselí nad Lužnicí - + 20.6.1974 Praha (m) |
1917 |
- |
1918 |
Krágl František ,
* 6.3.1885 Chrudim (m, z) |
1917 |
- |
1918 |
Jančálek Cyril
, * 1.1.1891 Týnec u Hodonína - 1954 (m) |
1918 |
- |
1919 |
Hacová Anna
, * 5.1.1891 Štěnovicích (m) |
1918 |
- |
1920 |
Komárková Jelena ,
* 28.4.1894 Praha
|
1918 |
- |
1921 |
Hercík Zdislav ,
* 3.12.1893 Komárov u Hořovic - + 21.5.1968 Litoměřice
(m, Töpfer, Puppenmacher) |
1918 |
- |
1924 |
Slánský Bohuslav
,
* 26.1.1900 Praha - d. 30.7.1980 Česká Kamenice (m, res, ped) |
1918 |
- |
1924 |
Slánská Hoppeová Ludmila ,
* 15.5.1898 Stockerava [Österreich] - + 4.10.1985 Praha
(m, res) |
1918 |
- |
1925 |
Procházka Bohuš Jan ,
* 13.7.1898 Holoubkov - + 15.1.1953 (m) |
1918 |
- |
1926 |
Minář Karel
,
* 11.1.1901 Kroměříž - + 5.11.1973 Praha (m, b, g, ped) |
1919 |
- |
1923 |
Dillinger Petr ,
* 17.9.1899 Český Dub pod Ještědem - + 24.4.1954 Praha
(m, g) |
1919 |
- |
1924 |
Bazovský Miloš Alexander ,
* 11.1.1899 Turany nad Váhov [Slovensko] - + 15.12.1968 Trenčín
[Slovensko] (m, g) |
1919 |
- |
1925 |
Alexy Janko ,
* 25.1.1894 Liptovský Mikuláš [Slovensko] - + 22.9.1970
Bratislava [Slovensko] (m, ped,
lit) |
1919 |
- |
1925 |
Luňáček Josef
, * 6.12.1899 Protivanov - d. 4-4-1991 Metylovice
(m, b, Medailleur) |
1919 |
- |
1926 |
Šimák Lev ,
* 3.3.1896 Všestudy - + 19.10.1989 Praha (m, g) |
1919 |
- |
1926 |
Novák Václav Vojtěch ,
* 19.10.1901 Semily - + 12.9.1969 Jindřichův Hradec (m) |
1920 |
- |
1923 |
Maleček Josef Štefan
, * 10.8.1890 Brno - d. 22-11-1983 (m, i, g) |
1920 |
- |
1927 |
Pešan Josef ,
* 8.12.1899 Praha (m) |
1921 |
- |
? |
Mazuch Rudolf ,
* 29.8.1891 Pardubice - + 8.2.1920 Kolín nad Labem (m) |
1921 |
- |
1926 |
Pjaskovská Marie
roz. Kambergová, * 29.12.1895 Petrohrad [Rusland] (m) |
Literatur:
1."Nový Slovník československých výtvarných umělců ",
[Künstler Lexicon] Dr. Prokop Toman. Neue Ausgabe 1993, Výtvarné
centrum Chagall, Ostrava (=T)
2. "Almanach Akademie výtvarných umění v Praze
k 180. výročí založení (1799-1979). Prag, 1979.
(=A)
3. www.artarchiv.cz |
|
|
Einige
Gemälde und Zeichnungen von Max Pirner:
|

Max Pirner: "Milenci-Hrobnik" (=Die
Geliebten und Das Grab);
Öl auf Papier, 21,6x18 cm; zweite Hälfte 70er Jahre. |

Max Pirner: "V Rozkvetu [Démon láska V.]
(=In voller Blüte, Dämon Liebe V); 1883/84.
Die Serie Dämon Liebe besteht aus 13 Teile, alle Pastell auf Papier,
59x45 cm
|

Max Pirner: "Medusa"; Pastell auf Papier,
Durchschnitt 59 cm. 1891 und später (?). |

Max Pirner: "Milenci" [Setkáni v Lese]
(=Die Geliebten, Begegnung im Walde);
Öl auf Leinwand, 53x43 cm; rund 1885
|

Max Pirner: Entwurf eines Vorhanges für das
National Theater, 1879. Öl auf Leinwand 93x113 cm.
|

Max Pirner: "Palladina
Hlava-Umeleckohistorická Bajka". 1895-98. Öl auf Leinen, 89x161
cm.
|

Max Pirner: "Potok" (=Bach); Öl
auf
Leinwand, 1903. 104x63 cm.
|

Max Pirner: "Mythologische
Szene", Öl.
|

Max Pirner: "Mythologie", 64x44 cm, 1884;
Holzkohle auf Papier
(um durch zu zeichnen)
|

Max Pirner: "Porträt des Künstlers Mikolas Ales", 1872-74.
Bleistift, 25x14 cm.
|

Max Pirner: "Černá Káča", (die schwarzharige Katja), 1892.
Schwarze Kreide auf Papier, 19x17,5 cm.
|

Max Pirner: "Mädchenkopf ".
Holzkohle auf Papier, 18x13 cm.
|

Max Pirner: "Mädchen".
Kreide auf Papier, 28x17,5 cm.
|

Max Pirner: "Leda", schwarze Kreide auf Papier, 20,5x25 cm.
|

Max Pirner: "Stehendes Mädchen", Bleistift mit Weiß auf Papier, 22x13 cm.
|
Literatur:
|
1880 |
Jan
Neruda: Opony pro Národní divadlo, Národní listy 19. 3.
1880 (c. 68)
Vilém Weitenweber: Skizzenausstellung für den Vorhang und der
Fries über dem Proszenium des böhmischen Nationaltheaters,
Politik 13. 3. 1880, s. 2 |
1881 |
K.
B. Mádl: Z výstavy spolku umeleckého ve Vídni, Svetozor 15,
1881, s.327
Tagesschreibung, Politik 29. 5. 1881, s. 4
Miroslav Tyrs: Svatební dar umelcu ceskych, Národni listy 31. 5.
1881 (c. 130) |
1883 |
Vilém
Weitenweber: Námesicnice, Svetozor 17, 1883, s. 354 |
1884 |
K.
B. Mádl: Z umelecké výstavy, Ruch 6, 1884, s. 298 |
1885 |
K.
B. Mádl: Maxe Pirnera Obeti Lásky, Ruch 7, 1885, s. 198-199,
214-215
K.
B. Mádl: Dämon Liebe, Politik 27. 5. 1885, s. 1-2 |
1886 |
Renáta
Tyrsová: Výstava Krasoumné jednoty v Rudolfiné, Osveta 16,
1886, s. 513 |
1887 |
K.
B. Mádl: Výstava treti, Ruch 9, 1887, s. 155
Vilém Weitenweber: M. Pirneruv Demon lásky, Zlatá Praha 4,
1887, s. 735
Renáta
Tyrsovái: Obeti Lásky, Svetozor 21, 1887, s. 781-2 (téz Národni listy
1887, c. 277)
Táz: Z výstavv J.
Wiesnerovy, Svetozor 21, 1887, s. 317-18
Táz:
Ceské
malírstvi na letosních výstavách prazkých, Osveta 17, 1887,
s.
550 (Osveta 1887)
Vilém
Mrstík: Maxmilián Pirner: Ruch 9, 1887, s. 440-443 a 457-458 |
1891 |
Zprávy
o cinnosti velkých shromázdéni, Véstnik Ceské akademie pro
vedy, slovesnost a umení 1, 1891, s. 7
|
K.
M. Capek: Výtvarné umení na Zemské jubilejní výstave,
Svetozor 25,1891, s. 598-599 |
1893 |
K.
B. Mádl: M. Pirnera Démon láska, úvod k albu reprodukcí s
cyklem romancí Jaroslava Vrchlického, Praha b. d. |
1897 |
Volné
smery jsou povdecny……Volné smery 1, 1897, s. 193 (repr.
s.
150, 501, 506, 509, 515) |
1898 |
Maxmilian
Pirner a jeho skola, Zlatá Praha 15, 1898, s. 334
Friedrich
Boetticher: Malerwerke des 19. Jahrhunderts,
2. díl, Dresden1898, s. 279
K.B. Mádl: Umení výtvarnái.
Památnik Ceské akademie pro vedy, slovesnost a umeni,
Praha 1898, s. 19, 34-35
Dve výstavy videnské, Volné smery 2, 1898, s. 384 |
1899 |
Max
Pirner, Ver Sacrum 2, 1899, c. 10, s. 3 n.
K. B. Mádl: Z výstavy Jednoty výtvarných umelcu, Ceská revue
3, 1899, s. 359
Týz: Výstava Jednoty výtvarných umelcu, Zlatá Praha 16, 1899,
s. 610
(Zl.
Praha 1899)
Jaroslav
Kamper: Výstava Jednoty umelcu výtvarných, Svetozor 33,
1899,
s. 574, 586
F.
X. Harlas: Die Ausstellung der Jednota výtvarných umelcu,
Politik
24.
10. 1899, s. I
Milos Jiránek: Výstava Jednoty umelcu výtvarných, Radikálni
listy 6,
1899,
s. 814 |
1900 |
S.
K. Neumann: Jednota umelcu výtvarných,
Volné smery 4, 1900, s. 23-24
Týz:
Výstava Jednoty umelcu výtvarných v Praze, Moderni revue 11,
1900,
s. 57 (MR 1900) |
1902 |
F.
X. Harlas: Maxmilián Pirner, Ottuv slovnik naucný, 19. dil,
Praha
1902,
s. 770 |
1903 |
Ludwig
Hevesi: Österreichische Kunst im 19. Jahrhundert, Wien 1903,
s.
310 |
1908 |
F.
X. Harlas: Ceské umenu. Malirství,
Praha 1908, s. 111-113
F. X. Jirík: Vývoj ceského malírství ve stoleti XIX., Dilo 4,
1908-9,
s.
188-9 (téhoz roku jako publikace) |
1922 |
Jindrich
Cadik: Malírské profily ceského západu, Plzensko 4, 1922, s.
24-5 |
1924 |
Viktor
Suman: Max Pirner, Dilo 17, 1923-4, s. 32-33 a 49-54 (jako
publikace vyslo r. 1925)
Karel
Herain: Maxmilian Pirner, Topicuv sbornik 11, 1923-1924, s. 427-
434
Stepán Jez: Souborná výstava Maxe Pirnera, Lumír 51, 1924, s.
444
Frantisek Zákavec: Max Pirner sedmdesátníkem, Národníi listy
13. 2. 1924 (c. 43)
Týz: Posmrtná výstava Maxe Pirnera, Národní listy 1. 10. l924
(c. 271)
Max Svabinský: Mistr tajne, slavný, Národní listy 8. 4.
1924 (c. 98)
Antonin Matejcek: Úvod katalogu výstavy Maxe Pirnera (78. a 79 výstava
SVU Mánes), Praha 1924
Týz:
Maxmilián Pirner, Volné smery 23, 1924-5, s. 23-24
F.X.
Harlas: Osobnost a dílo prof. Pirnera, Ceský svet 21, 2. 10.
1924, S.
19
Jaromír
Pecírka: Max Pirner, Prager Presse 4, 1924, c. 43, s. 6
(Pecírka 1924)
Týz: Das Werk Max Pirners. Zu
seinem 70. Geburtstag, Prager Presse 4, 1924, c. 74, s. 8 (P.
Presse 1924)
1925 Viktor Suman: Dílo Maxmiliána Pirnera, Zlatá Praha 42,
1925, s. 105 az
117
(Zl. Praha 1925) |
1927 |
Prokop
Toman: Slovnik ceskoslovenských výtvarnych umelcu, Praha 1927
(I. vyd.), s. 277-278 (1950) |
1930 |
Vojtech
Volavka: Maxmilian Pirner, Umení 3, 1930, s. 141-142 |
1931 |
Jindrich
Cadík: Pruvodce výstavou prof. Maxmiliána
Pimera, Plzen 1931 |
1933 |
Vojtech
Volavka: Maxmilian Pirner, Allgemeines Lexikon der bild.
Künstler,
vyd. Hans Vollmer, 17. díl,
Leipzig 1933, s. 86 |
1934 |
Leo
Strass: Erinnerungen an Maxmilián Pirner, Prager Presse 14, 1934,
c. 82, s. 5
Vojtech Volavka: Pruvodce Moderní galerií, Praha 1934, s. 12 (MG
1934) |
1938 |
Josef
Cibulka: Pirnerova nástenni malba ve smíchovském kostele, Umení
11, 1938, s. 211-214
Jindrich Cadík: Maxmiliana Pirnera ilustrace k nemeckým
klasikum, Umení 11, 1938, s. 501-514 |
1941 |
Vojtech
Volavka: Malírství 19. století, Praha 1941, s. 62 |
1949 |
Vojtech
Volavka: Ceska kresba v XIX. století, Praha 1949, s. 115-116 |
1954 |
Max
Svabinský: O Maxmilianu Pirnerovi, Lidová demokracie 7. 2.
1954
Vratislav Nechleba: Vzpomínka na Maxe Pirnera, Výtvarná práce
2, 1954, c. 4, s. 6 |
1957 |
Karel
Pirner: Démon láska, Praha 1957, strojopis (KPDL
1957) |
1959 |
Jana
Wittlichová: Max Pirner, Praha 1959, diplomní prace |
1966 |
Jiri
Kotalík: Úvod katalogu výstavy Ceské secese.
Umení 1900, Hluboká-Brno 1966, s. 29-30 |
1970 |
Jirí
Vykoukal: Úvod katalogu výstavy Max Pirner - Obrazy a kresby,
Cheb 1970
Jan Rous: Úvod katalogu výstavy Symbolismus v ceském výtvarné
umení, Cheb 1970, s. 4n, |
1974 |
Frantisek
Smejkal: Úvod katalogu výstavy Ceská kresba z prelomu století,
Hradec Králové 1974, s. 4
Cyril
Ruth: Maxmilián Pirner, Lidová demokracie 19. 10.
1974 |
1975 |
Ludek
Novák: Maxmilián Pirner, Encyklopedie ceského výtvarného umení,
Praha 1975, s. 364-365 |
1979 |
Roman
Prahl: Úvod katalogu výstavy Max Pirner, Plzen 1979
Jana Wittlichová: Maxmilián Pirner, Umení 27, 1979, s. 460-461
pk.: Max Pirner 1854-1924, Ceskoslovenský architect 25,1979,
c.23, s. 2 |
1980 |
pk:
Max Pirner, Výtvarná kultura 4, 1980, c. 1,
s. 59-60 |
1981 |
Anna
Kotrbová-Olga Macková: Pruvodce expozicí Anezskéhe klástera.
Ceské malirství 19. století, Praha 1981,
s. 25 (Mackovcá 1981) |
1982 |
Tomás
Vlcek: Úvod katalogu výstavy Svetlo v cesk6m malirství.
Generace
80. a 90. let, Praha 1982 |
1983 |
Petr
Wittlich: Ceská secese, Praha 1983 |
1984 |
Jirí
Kotalík a kol.: Tschechische Kunst 1878-1914.
Auf dem Weg in die Moderne, Mathildenhöhe Darmstadt
1984-1985, 2. dil s. 251-253 (Markéta Nováková, Jana Brabcová)
(Darmstadt 1984) |
|
|
Ausstellungen
(schräg
Literatur wie oben): |
|
|
1880 |
Výstava
soutezních návrhu na výzdobu Národního divadla, Zofínský sál,
Praha 1880 |
1881 |
Katalog
der XI. Jahres-Ausstellung
in Wien, Wien 1881 (KA 1881)
Výstava kreseb a maleb venovaných ceskými umelci arcivévodovi
Rudolfovi, Umelecká beseda, Praha 1881 (UB
1881) |
1885 |
Výrocni
výstava Krasoumné jednoty pro Cechy, Praha 1885
Katalog der XV. Jahres-Ausstellung
in Wien, Wien 1885 |
1886 |
Výrocní
výstava Krasoumné jednoty pro Cechy, Praha 1886 |
1887 |
Výrocní
výstava Krasoumné jednoty pro Cechy, Praha 1887 (KJ
1887)
3. výstava Ruchu, galerie Ruchu, Praha 1887 (Ruch
1887)
Cyklus Démon láska Maxmiliána Pirnera, galerie Ruchu, Praha
1887 (Pirner 1887) |
1888 |
3.
Internationale Kunstausstellung im Königl.
Glaspalast, München 1888 |
1891 |
Vseobecná
jubilejní zemská výstava, Praha 1891 |
1898 |
1.
Kunstausstellung der Vereinigung bildender Künstler Österreichs,
Wien 1898 |
1899 |
Výstava
Jednoty umelcu výtvarných, Praha 1899 |
1908 |
Jubilejní
výstava Krasoumné jednoty pro Cechy, Praha 1908 |
1912 |
Katalog
obrazarny v Dome umelcu Rudolfinum, Praha 1912 |
1924 |
Soubor
díla Maxe Pirnera, 78.-79. výstava S. V. U. Mánes, Praha 1924 |
1926 |
Katalog
Moderní galerie v Praze (stálá expozice), Praha 1926 (MG
1926) |
1930 |
Výstava
obrazu M. Pirnera, J. Preislera, V. Bukovace, Museum v Hradci Králové
1930 (HK 1930)
Sto
let ceského umení, 153. výstava S. V. U. Mánes, Praha 1930 (S
V U M
1930) |
1931 |
Výstava
obrazu Maxe Pirnera, Umelecko-prumyslové museum, Plzen 1931 |
1932 |
Výstava
výtvarné generace Národního divadla, S. V. U. Myslbek, Praha
1932 |
1933 |
(67.)
výstava Zakladatelu Jednoty umelcu výtvarných, Obecní dum,
Praha 1933 |
1934 |
Podobizna
v ceském umení 19. stoleti, Umelecká beseda, Praha 1934 (UB
1934)
Pruvodce po Moderní galerii (stálá exposice), Praha 1934
(nový katalog 1936) (MG 1934 / 1936) |
1940 |
Výstava
obrazu a soch z majetku Ceské akademie ved a umení, JUV, Praha
1940 (CAVU 1940) |
1946 |
Ceské
malírství 19. století, S. V. U. Mánes - Národni galerie,
Praha 1946 |
1948 |
Cestíi
klasikové 19. století, Národni galerie - Výtv. odbor Umelecké
besedy, Slovanský ostrov, Praha 1948 |
1950 |
Ceské
umení 19. století ze sbírek Národníi galerie a Prazského
hradu, Jízdárna Prazského hradu, Praha 1950 (nový katalog
1952) (NG PH 1950)
Národní galerie krajským galeriím, Národníi galerie,
Praha 1950 (NG KG
1950) |
1958 |
Národní
divadlo a jeho výtvarníci, Muzeum hl. m. Prahy, Praha 1958 |
1966 |
Ceská
secese. Umení 1900,
Alsova jihoceská galerie - Moravská galerie v Brne, Hluboka-Bmo
1966-1967 |
1968 |
Národní
galerie Národnímu divadlu, Národní galerie, Praha 1968 |
1969 |
Ceská
krajina v malbe XlX. a XX. století, Alsova jihoceská galerie,
Hluboká 1969 |
1970 |
Symbolismus
v ceském výtvarném umení, Galerie výtv. umení, Cheb 1970 (S
-1970)
Max Pirner. Obrazy a
kresby, Galerie výtv. umeníi Cheb 1970 (MP
1970) |
1971 |
Ceská
portrét, Alsova jihoceská galerie, Hluboká 1971 (AJG
1971)
Ceské malirství 2. poloviny 19. století, Galerie hl. m. Prahy,
Praha 1971 (GHMP 1971) |
1972 |
Ceské
umení 19. století, Galerie výtv. umení Cheb 1972 |
1974 |
Bedrich
Smetana a výtvarné umení, Stát. zamek v Litomysli - Moravská
galerie v Brne 1974 (BS -7974)
Ceská kresba z prelomu stoleti, Galerie výtv. umení Hradec Králové
1974 (HK 1974) |
1975 |
Ceská
malba 19. stoleti, Galerie výtv. umení Klenová 1975 |
1978 |
Národní
divadlo. Výtvarné umení
a ceská hudba, Stát. zámek Litomysl 1978 |
1979 |
Max
Pirner, Západoceská galerie v Plzni - Galerie výtv. umení
Klenová 1979 |
1980 |
Z
malírských salónu v Praze pred sto lety, Galerie vytv. umení
Klenová, Cheb, Hodonín 1980-1981 |
1981 |
Alfons
Mucha. Tjeckist Art Nouveau, Konsthall Malmö 1981-1982 |
1982 |
Svetlo
v ceském malírství. Generace
80. a 90. let 19. stoleti, Galerie hl. m. Prahy - Mest. muzeum a
galerie Vodnany 1982 (GHMP 1982)
Antické tradice v ceském výtvarném umení, Národní galerie,
Praha 1982 (Antika 1982) |
1983 |
Výstava
prirustku z let 1978-1982, Národní galerie, Valdstejnská jízdárna,
Praha 1983 (NG 1983)
Národní divadlo - výtvarné umení, Národni galerie,
Valdstejnská jízdárna,
Praha 1983 (NGND 1983) |
1984 |
Výstava
prirustku Národní galerie za rok 1983, Národní galerie
Sternberský palác, Praha 1984 (NG
1984)
Tschechische Kunst 1878-1914.
Auf dem Weg zur Moderne, Mathildenhöhe Darmstadt
1984-1985
(Darmstadt 1984)
|
N.
B. |
Obige
Fakten sind aus dem Buch "Maximilian Pirner
1854-1924".
|
|

Maximilián Pirner; Foto ca 1880
|
www.tfsimon.com
|